Генрих Гейне (1797 – 1856)

Генрих Гейне
(1797 – 1856)

Бродят звезды-златоножки,
Чуть ступают в вышине,
Чтоб невольным шумом землю
Не смутить в глубоком сне.

Лес, прислушиваясь, замер,
Что ни листик – то ушко!
Холм уснул и, будто руку,
Тень откинул далеко.

Чу!.. Какой-то звук!.. И эхо
Отдалось в душе моей.
Был ли то любимый голос
Или только соловей?

Красавица рыбачка,
Оставь челнок на песке,
Посиди со мной, поболтаем,
Рука в моей руке.

Прижмись головкой к сердцу,
Не бойся ласки моей;
Ведь каждый день ты с морем
Играешь судьбой своей.

И сердце мое, как море,
Там бури, прилив и отлив,
В его глубинах много
Жемчужных дремлет див.

Юноша девушку любит,
А ей полюбился другой.
Но тот – не ее, а другую
Назвал своей дорогой.

За первого встречного замуж
Девушка с горя идет,
А юноша тяжко страдает,
Спасенья нигде не найдет.

История эта – не новость,
Так было во все времена,
Но сердце у вас разобьется,
Коль с вами случится она.

Не подтрунивай над чертом –
Годы жизни коротки,
И загробные мученья,
Милый друг, не пустяки.

А долги плати исправно.
Жизнь не так уж коротка –
Занимать еще придется
Из чужого кошелька!

Равнодушие и вялость
У тебя давно в чести,
А любовь моя пыталась
По горам тебя вести.
Гладкий путь тебе был нужен.
И ведь ты его нашла:
Видел я – под ручку с мужем
Ты беременная шла.

Тихо сердца глубины
Звоны пронизали.
Лейся, песенка весны,
Разливайся дале!

Ты пролейся, где цветы
Расцветают томно.
Если розу встретишь ты –
Ей привет мой скромный.

Когда бы цветы то узнали,
Как ранено сердце мое,
Со мной они плакать бы стали,
Шепча утешенье свое.

Узнай соловьи, как мне трудно,
Каким я недугом томим, –
О, как утешали бы чудно
Они меня пеньем своим!

Узнай мое злое несчастье
И звезды в небесной дали,
Они со слезами участья
Ко мне бы радушно сошли.

Узнать мое горе им трудно,
И знает его лишь одна:
Ведь сердце мне так безрассудно
Сама ж и разбила она!

Генрих Гейне
(1797 – 1856)

Алтын аяҡлы йондоҙҙар
Йөрөй күктә тын ғына.
Бала кеүек йоҡлаған ер,
Сумып төн тынлығына.

Йәшел ҡолаҡтарын ҡуйып,
Айҙы тыңлай урмандар.
Тауҙар, ҡулдарын һонғандай,
Шәүләләрен һуҙғандар.

Сеү, йөрәгем йыр ишетә,
Был моң кемдең һағышы?
Әллә һандуғас йыры был,
Әллә иркәм тауышы?

Эй һин, һылыу, балыҡсы ҡыҙ!
Кәмәңде ҡалдыр ҡомда.
Ултыр янға, һөйләшәйек,
Сабый бул минең ҡулда.

Ҡуй башыңды йөрәгемә,
Ҡурҡма иркәлә үҙән.
Диңгеҙ ҙә бит туҡтамай һис
Яҙмышыңды үртәүҙән.

Минең йөрәгем дә диңгеҙ:
Йә таша ул, йә ҡайта.
Уның төпкөлөндә йоҡлап
Ғәжәп ынйылар ята...

Ғашиҡ булды ҡыҙға егет,
Ә ҡыҙ һөйҙө башҡаны,
Тик башҡаһы бүтән менән
Бергә йәшәй башланы!

Ғәрлегенән тотто ла ҡыҙ
Сыҡты ҡуйҙы бер иргә.
Шулай итеп, ҡыҙ егетте
Тереләй күмде ергә...

Донъяла был иҫке нәмә,
Тик мәңге яңы ҡала.
Үҙ башыңа төшһә инде,
Йөрәкте ярып һала!..

Шайтан менән бик шаярма –
Ғүмер йылдары ҡыҫҡа.
Тамуҡ киҫәүҙәре барын
Онотоп ҡуйма, дуҫҡай.

Түләп бар гел бурысыңды,
Ҡыҫҡа ла түгел ғүмер, –
Әле байтаҡ бурыстарға
Батырға тура килер.

Ғәмһеҙлекте, һүрәнлекте
Хөрмәт иттең бик күптән.
Тик мин генә, һөйөп һине,
Йөрөттөм тауҙан-күктән.

Таҡыр юлдар эҙләй инең,
Тапҡанһың бит, һөйөклөм:
Ҡултыҡлаған бына ирең,
Өҫтәүенә – һин... йөклө!..

Йөрәгемдең иң түренә
Тын ауаз үтеп инде.
Ҡойол, әйҙә, яҙ моңо һин,
Ҡойондор яҙғы көндө!

Ҡойонһондар гүзәллектең
Талыҡҡан сәскәләре,
Тапшыр, күрһәң, ҡыҙылына
Йөрәгем сәләмдәрен.

Йөрәгемдең һулҡып һыҙлағанын
Әгәр ҙә бит баҫа белгәндә,
Сабый сәскәләр ҙә үкһеп-үкһеп
Илашырҙар ине эргәмдә.

Эй, һандуғас, моңло ҡошсоғом һин,
Аңлай белһәң әгәр ҡайғымды,
Һайрай инең һин дә, йыуатып бер,
Йырлар инең миңә йырыңды.

Алыҫтағы алтын йондоҙҙарым,
Мин янғанды күрә белһәгеҙ,
Күктән төшөп, һеҙ ҙә күңелемә
Бер йылы һүҙ әйтер инегеҙ.

Юҡ, яңғыҙ мин, һис кем быны белмәй,
Бер ҡыҙ ғына белә ҡайғымды.
Тик ул үҙе минең йөрәгемә,
Йөрәгемә һүнмәҫ ут һалды!..