Вадим Шефнер (1915 – 2002)

Вадим Шефнер
(1915 – 2002)

БЕРКУТ
...Нам ни о чем грустить не надо,
Войдя, как в детство, в зоосад,
Мы с посетителями сада
Бредем куда глаза глядят.

Но все воспоминанья меркнут,
И поневоле грустно всем
Там, где насупившийся беркут
На груду каменную сел.

Он полон грузного бессилья,
И сразу не поверишь ты,
Что ощущали эти крылья
Блаженный холод высоты.

И пусть за проволокой тонкой
Есть небо, горы и пески, –
Глаза, задернутые пленкой,
Полны презрительной тоски.

Вадим Шефнер
(1915 – 2002)

СИТЛЕКТӘГЕ БӨРКӨТ
Тамсы һағыш та юҡ ине әле
Ингән саҡта зообаҡсаға.
Балалыҡҡа кире ҡайтҡан һымаҡ,
Ғәмһеҙ йөрөй инек бығаса.

Ситлектәге таштар өйөмөндә
Күргәс тә бер бойоҡ бөркөттө,
Ҡапыл һүнеп ҡалды бер хәтирә,
Бар шатлығын күңел өркөттө.

Ниндәйҙер бер ауыр меҫкенлек бар
Ҡарашында, – һүнгән ялҡыны.
Әйтерһең, был ғорур ҡош батшаһы
Татымаған күктәр һалҡынын.

Булһа ла бит – тимер сым эсендә –
Тау-таштары, ҡомо, күктәре,
Һары һағыш баҫҡан күҙе менән
Ул екһенеп күҙләй күптәрҙе.

ПОДРАЖАНИЕ АНГЛИЙСКОМУ
«Скорее станет сушь водой
И мгла сойдет за свет,
Луна покажется звездой
И утвержденьем "нет",
На камне вырастут цветы,
И крылья обретут кроты, –
Чем мы расстанемся с тобой», –
Так говорила ты.
На камне не растут цветы,
В земле по-прежнему кроты –
Не надо крыльев им.
И только ты,
И только ты
Отчалила с другим.
Вода – по-прежнему вода,
Луной – луна,
Звездой – звезда,
И мглою – мгла,
И светом – свет
Остались навсегда.

И лишь тебя со мною нет,
И в этом вся беда.

ВЕСЕННИЙ ДОЖДЬ
Дождя серебряные молоточки
Весеннюю выстукивают землю,
Как миллион веселых докторов.
И мир им отвечает:
«Я здоров!»...

КОЛОДЦЫ ПУСТЫНИ
Я пил из колодцев пустыни,
Воды я не помню вкусней,
Хоть, кажется, горечь земная
Изрядно подмешана к ней.

«Әгәр ҙә беҙ бер ташлашыр булһаҡ,
Һыуға әйләнер бынау ҡоро ер,
Тулған ай ҙа йондоҙ булып ҡалыр,
Был донъяла аҡ төҫ ҡарайыр.

Ташты, Хоҙай, гөлгә әйләндер ҙә
Һуҡыр сысҡанға бир ҡанатты!..»
Шулай ант иткәйнең бер заман һин,
Онотмайым һаман шул антты.

Таштар ҙа һис гөлгә әйләнмәне,
Һуҡыр сысҡан һаман ер өңә.
Тик һин генә бары,
Тик һин генә
Китеп барҙың бүтән йәреңә.

Һыу һаман – һыу,
Ай ай көйө ҡалды,
Йондоҙ булып ҡалды йондоҙҙар.
Тик бер бәлә шунда:
Һин юҡ янда,
Ҡыҙ көйөнсә ҡалмай тик ҡыҙҙар.

ЯҘҒЫ ЯМҒЫР
Ямғыр көмөш сүкештәре менән
Сүкеп ҡарай ерҙе:
«Йәсе, әйт,
Хәлең нисек?» – тигән доктор һымаҡ.
Донъя яуап бирә:
«Мин, – ти, – сәләмәт».

СҮЛ ҠОҘОҒО
Һыу эскән бар сүлдәр ҡоҙоғонан.
Булһа ла ул тоҙло, татырлы,
Шул һыуҙан да татлы һыу белмәйем,
Тәмен телдә тәйән татырлыҡ.

Но в этом волнистом просторе,
Где ни колеи, ни следа,
Такой драгоценной и чистой
Казалась мне эта вода!

Из ржавой консервной жестянки,
С обросшим и жадным лицом,
Напиток богов и верблюдов
Я пил, позабыв обо всем.

Из водопроводного крана
Струя холодна и вкусна,
В ней горечи привкуса нету,
Да только не та ей цена.

Кто пил из далеких колодцев,
Навеки запомнил одно:
Чем счастье трудней достается,
Тем сердцу дороже оно.

ДЕТСТВО
Ничего мы тогда не знали,
Нас баюкала тишина,
Мы цветы полевые рвали
И давали им имена.

А когда мы ложились поздно,
Нам казалось, что лишь для нас
Загорались на небе звезды
В первый раз и в последний раз.

...Пусть не все нам сразу дается,
Пусть дорога жизни крута,
В нас до старости остается
Первозданная простота.

Ни во чьей (и не в нашей) власти
Ощутить порою ее,
Но в минуты большого счастья
Обновляется бытие,

Тулҡын-тулҡын көйгән киңлектәрҙә,
Әҙәм эҙе, юлдар юҡ ерҙә
Сарсап килеп һыуһын ҡанғандарҙы
Онотаһым түгел ғүмерҙә.

Һаҡал баҫҡан ҡомһоҙ йөҙөм менән,
Тутыҡ ҡалайҙы мин ныҡ тотоп,
Алла һәм дөйәләр эсемлеген
Эстем, бар донъямды онотоп.

Ҡалаларҙа торбаларҙан аҡҡан
Һыу бик татлы, үҙе бик һалҡын.
Тик сүлдәрҙә арып, йонсоп тапҡан
Тоҙло һыуҙың хаҡы мең алтын!

Тәмен уның тик бер татығандар
Хәтерендә тота ғүмергә:
Бәхет ҡалай ҡыйыныраҡ килһә,
Ҡәҙерлерәк шулай күңелгә.

САБЫЙ САҠ
Ул саҡта беҙ бер ни белмәй инек,
Белә инек бары уйнарға.
Беҙ яландың сәскәләрен өҙҙөк,
Мең ҡушамат таҡтыҡ уларға.

Ә йоҡларға ятҡас һуңға ҡалып,
Күк йөҙөндә күпме йондоҙ бар,
Бөтәһе лә беҙҙең өсөн генә
Баҙлағандай ине бит улар.

...Көткән һәр ни шундуҡ килмәһә лә,
Күп булһа ла юлдар сатлығы,
Сал ҡунғанса беҙҙә тороп ҡала
Сәскә һымаҡ сабый сафлығы.

Бер кемдең дә (һәм беҙҙең дә) ҡай саҡ
Тойоу уны түгел иркендә.
Тик донъяға яңынан тыуған һымаҡ,
Иң бәхетле булған бер көндә –

И мы вглядываемся в звезды,
Точно видим их в первый раз,
Точно мир лишь сегодня создан
И никем не открыт до нас.

И таким он кажется новым
И прекрасным не по летам,
Что опять, как в детстве, готовы
Мы дарить имена цветам.

ЛИЧНЫЙ ВРАГ
Не наживай дурных приятелей –
Уж лучше заведи врага:
Он постоянней и внимательней,
Его направленность строга.

Он учит зоркости и ясности, –
И вот ты обретаешь дар
В час непредвиденной опасности
Платить ударом за удар.

Но в мире и такое видано:
Добром становится беда,
Порою к дружбе неожиданно
Приводит честная вражда.

Не бойся жизни, но внимательно
Свою дорогу огляди.
Не наживай дурных приятелей –
Врага уж лучше заведи.

Йондоҙҙарға тағы бағабыҙ ҙа
Таң ҡалабыҙ, тәү ҡат күргәндәй,
Донъя, гүйә, – бөгөн яралғандай,
Асмағандай уны бер кем дә...

Ә ер шундай яңы, күркәм беҙгә,
Һанһыҙ йәш булһа ла был ергә.
Сабый саҡтағылай беҙ әҙербеҙ тағы
Сәскәләргә исем бирергә.

ШӘХСИ ДОШМАН
Ялған-яман дуҫың күп булғансы,
Булһын берәй ысын дошманың.
Һағыраҡ та булыр ул, исмаһам,
Ҡылһа ҡалыр йәне ҡушҡанын.

Ул, күҙеңде асып, зирәгәйтер,
Зиһенеңде һинең эшләтер,
Көтөлмәгән хәтәр мәлдәреңдә,
Һаҡ булырға үҙе өйрәтер.

Шулай ҙа бит була был донъяла:
Яҡшы яғы еңеп ямандың,
Ҡайһы саҡта һиңә көтмәгәндә
Дуҫың яһап ҡуя дошманды.

Баш эймә һин, юлдарыңда һиңә
Гел яҡшылыҡ ишек асмаһа.
Ялған-яман дуҫың күп булғансы,
Бер дошманың булһын, исмаһам!